Dyslipidemia

Dyslipidemia to stan, w którym stężenia lipidów i lipoprotein w osoczu odbiegają od przyjętych norm. Najczęściej jest wynikiem zaburzeń metabolicznych o różnym podłożu. Oznaczenie takich parametrów jak cholesterol całkowity (TC), cholesterol frakcji HDL (HDL-C) i trójglicerydy (TG) wykonuje się w surowicy lub osoczu pobranym po 12-14 godzinach od ostatniego posiłku. Laboratoryjnie stężenie cholesterolu frakcji LDL (LDL-C) oznaczane jest rzadko, gdyż oblicza się je korzystając ze wzorów Friedewalda. Wariant wzoru wybiera się zależnie od jednostki oznaczenia.

1. dla mg/dl: LDL-C = TC – HDL-C – TG/5
2. dla mmol/l: LDL-C = TC – HDL-C – TG/2,2

Należy pamiętać, że wynik nie jest miarodajny, jeśli stężenie TG przekracza 4,6 mmol/l (400 mg/dl).

U pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym lipidogram wykonuje się w ciągu 24 godzin od wystąpienia objawów. Przy stężeniu trójglicerydów powyżej 11 mmol/l (1000 mg/l) zaleca się przeprowadzenie testu zimnej flotacji (przechowywanie próbki w 4°C przez 16 godzin). Zebranie się na powierzchni surowicy warstwy tłuszczu potwierdza obecność chylomikronów. Dodatkowo, jeśli stwierdza się pod warstwą tłuszczu mętną surowicę wskazuje to na zwiększone stężenie VLDL, gdyż przy niskim stężeniu VLDL surowica jest przejrzysta. W standardowym lipidogramie nie ma możliwości określenia stężenia lipoprotein IDL oraz małych gęstych LDL. Zaburzenia te diagnozuje się wykonując elektroforezę lipoprotein.

Lipidogram jest badaniem stężenia poszczególnych frakcji lipidów w osoczu lub surowicy krwi żylnej. Poniżej przedstawiono prawidłowe wartości badania.

Dostępnych jest kilka klasyfikacji zaburzeń lipidowych, ale najbardziej przydatnym w praktyce jest kliniczny podział dyslipidemii opublikowany przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology, ESC). Podział ten uwzględnia nie tylko nieprawidłowości lipidogramu, ale również sposób leczenia.

1. Hipercholesterolemia stwierdzana jest przy spełnieniu następujących warunków:
   • stężenie cholesterolu całkowitego ≥ 5 mmol/l (190 mg/dl),
   • stężenie cholesterolu frakcji LDL ≥ 3 mmol/l (115 mg/dl),
   • głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego.
2. Hipertrójglicerydemia stwierdzana jest, jeśli stężenie trójglicerydów ≥ 1,7 mmol/l (150 mg/dl). Cele terapeutyczne tego zaburzenia zależą od skali zaburzeń lipidowych.
   • trójglicerydy w przedziale 1,7–2,3 mmol/l (150–199 mg/dl) nie stanowią bezpośredniego celu dla farmakoterapii,
   • trójglicerydy w przedziale 2,3–5,6 mmol/l (200–499 mg/dl) – głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego,
   • trójglicerydy ≥ 5,6 mmol/l (500 mg/dl) – głównym celem leczenia jest profilaktyka ostrego zapalenia trzustki.
3. Hiperlipidemia mieszana występuje, jeśli:
   • stężenie cholesterolu całkowity ≥ 5 mmol/l (190 mg/dl),
   • stężenie cholesterolu frakcji LDL ≥ 3 mmol/l (115 mg/dl),
   • trójglicerydy ≥ 1,7 mmol/l (150mg/dl),
   • głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego.
4. Niskie stężenie HDL
   • u mężczyzn < 1 mmol/l (40 mg/dl),
   • u kobiet < 1,2 mmol/l (45 mg/dl),
   • głównym cele leczenia jest zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego.

Rozpoznawanie kryteriów zaburzeń lipidowych u dzieci nadal jest przedmiotem dyskusji ekspertów. Zgodnie z wytycznymi Amerykańskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego (American Heart Association, AHA) uznaje się następujące wartości:

• Cholesterol całkowity – wartości graniczne ≥ 4,4 mmol/l (170 mg/dl),
• Cholesterol całkowity – wartości nieprawidłowe ≥ 2,3 mmol/l (200 mg/dl),
• Cholesterol frakcji LDL – wartości graniczne ≥ 2,85 mmol/l (110 mg/dl),
• Cholesterol frakcji LDL – wartości nieprawidłowe ≥ 3,4 mmol/l (130 mg/dl),
• Cholesterol frakcji LDL – wartości nieprawidłowe ≥ 3,4 mmol/l (130 mg/dl),
• Cholesterol frakcji HDL – wartości nieprawidłowe < 0,9 mmol/l (35 mg/dl).

Musisz mieć włączone javascript, aby wyświetlać komentarze.

Dodaj komentarz

Imię Email (nie będzie widoczny) Komentarz
Przepisz powyższy kod 7500